Nasıl Yaşanır

Montaigne okurken aniden kitabı kapatıp şu soruyu kendine sormayan varsa alnını karışlarım: Benim hakkımda bu kadar çok şeyi nereden biliyor? Bernard Levin - The Times Montaigne'i çocuklar gibi oyalanmak için ya da hırslı tipler gibi bir şeyler öğrenmek için okuma; hayır, onu yaşamak için oku. -Gustave Flaubert *2010 ULUSAL KİTAP ELEŞTİRMENLERİ EN İYİ BİYOGRAFİ ÖDÜLÜ* Tutku ve akılla yazılmış muhteşem bir kitap. Nick Hornby Biz paylaşım sevdalısı sosyal medya çağı insanları için tuhaf gelebilir ama cümle âleme karşı kendinden bahsetme ve böylece başkalarının hayatlarına ayna tutma fikri en baştan beri yoktu. Birilerinin bunu icat etmesi gerekti: O kişi bugün ilk modern insan ve bloggerların atası gibi tanımlarla anılan Rönesans asilzadesi Michel Eyquem de Montaigne'di. Tür tür insanla nasıl geçinilir, sevilen birinin kaybı nasıl atlatılır, ağlayan komşu nasıl teselli edilir, insan kusurlarıyla nasıl barışır? Ona göre bunların hepsi, yanıt arayan o büyük sorunun türevleriydi: Nasıl yaşanır? Montaigne bu soruya kendi yaşadıklarını ve hissettiklerini yazarak cevap aradı. Ahkâm kesmedi, şöyle yapmalısınız demedi. Dürüstçe kendini anlatırken, bize kendimizi anlatmayı başardı, insanlar onu anlamaya çalışırken, kendilerini anladıklarını fark ettiler. Denemeler çıktığı anda bir çoksatan oldu. Pascal'dan Virginia Woolf'a, Nietzsche'den Zweig'e kadar pek çokları onu bir kitaptan çok bir hayat arkadaşı olarak gördü. Dört yüz sene sonra bugün bile dost arayan okurlar tekrar tekrar Denemeler'in sayfalarını ziyaret ediyorlar. Düşünceleri zamanını aşmış Montaigne'i kendi yaşadığı döneme hapsetmeyi reddeden Sarah Bakewell, kendisine pek çok övgünün yanı sıra Ulusal Kitap Eleştirmenleri Ödülü'nü de kazandıracak yepyeni bir biyografi formu geliştiriyor; nasıl yaşanır sorusu çerçevesinden, bize hem Montaignein iyi yaşamak üzerine fikirlerini, hem onu bu fikirlere ulaştıran hayat öyküsünü, hem de kendinden sonraki nesiller üstündeki etkisini sunuyor.